Van tijd tot tijd mag u naar de stembus, als u tenminste 18 jaar oud bent. Dat is de leeftijd waarop je geacht wordt een verstandige stem uit te brengen. In 1952 werd in Cuijk, door een fout in de citograaf, een achtjarig meisje opgeroepen deel te nemen aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Burgemeester Janssen en de ambtenaar van de Burgerlijke Stand Reiniers speelden het spelletje mee.

Hans Peters

Als echte Hollander vraag je je misschien weleens af, wat kost dat wel niet allemaal? Schrik niet, enkele miljoenen euro’s, laten we zeggen, een paar euro per stemgerechtigde. De meeste kosten gaan op aan de campagnes van de politieke partijen, grotendeels betaald met overheidssubsidie. Dan zijn er ook nog de loonkosten van ambtenaren die zich over de verkiezingen buigen. Ook wordt er voor duizenden euro’s aan rode potloodjes gekocht. Ja nog steeds rode en geen groene of blauwe. De reden is dat rood lastig uit te gummen is. Bovendien valt de kleur op (groot contrast met de zwarte letters en het witte papier), dat maakt het tellen van de stemmen makkelijker. U bent overigens niet verplicht het aanwezige rode potloodje te gebruiken; het vakje moet rood gekleurd worden, dat mag ook met ander materiaal. Een eigen rood potlood, rode balpen, nagellak of lippenstift kan ook, als het maar niet afgeeft. Voor de griezels onder ons, niet met bloed, dat verkleurt naar roest-bruin.

De leverancier van de rode potloden is Bruynzeel, dat sedert 1948 potloden maakt. Het zijn ‘megapotloden’ met kleurnummer 31, oftewel het extra dikke Bruynzeel-schoolpotlood. De potloden zijn zeskantig, worden dubbel verlijmd en hebben een heel dikke kern van 5 millimeter. Een extra stevig potlood dus, waarvan de punt niet snel zal breken, wel zo prettig in het stemhokje. Daarnaast ligt het potlood goed in de hand en heeft het een goede kleurafgifte. Naast al deze punten is de keuze voor dit specifieke potlood ook gebaseerd op het gat dat ze in de achterkant moeten boren voor de ketting. Dat gaat beter bij een dik dan bij een dun potlood. De potloden worden niet meer in eigen land vervaardigd. De productie vindt op diverse plekken buiten Nederland plaats. Maar handelingen zoals het punten worden in Bergen op Zoom gedaan. Een oer-hollands product, made in China.

Op een ding lijkt bezuinigd, gordijntjes voor de stemhokjes. Lijkt, want in de Kieswet staat dat de toegang tot de stemhokjes goed zichtbaar moet zijn.

Wat gebeurt er eigenlijk na de verkiezingen met die rode potloden?